პარაზიტებს შეიძლება ეწოდოს ადამიანების ბუნებრივი თანამგზავრები, რადგან ამ არსებებს არ შეუძლიათ მასპინძლის სხეულის გარეთ ცხოვრება. ითვლება, რომ მსოფლიოს მოსახლეობის მინიმუმ 70% ინფიცირებულია სხვადასხვა სახის ჰელმინთებით. უფრო მეტიც, ბევრი ადამიანი მათთვის სახლში თითქმის დაბადებიდან არის. ამავე დროს, ის ფიქრობს კითხვაზე, თუ როგორ უნდა დადგინდეს ორგანიზმში პარაზიტების არსებობა, ინფიცირებულთა დაახლოებით მესამედი. ამის მიზეზი მოსახლეობის დაბალი ინფორმირებულობა ან მათი ჯანმრთელობის მდგომარეობისადმი ინტერესის ნაკლებობაა.
პარაზიტებით გამოწვეული გართულებების თავიდან ასაცილებლად მნიშვნელოვანია ინფექციის დროულად ამოცნობა.
სტატისტიკის მიხედვით, პარაზიტული ინფექციების მქონე ადამიანების 60%-ზე მეტი შემთხვევით იგებს პრობლემის შესახებ და მხოლოდ დაახლოებით 30% მიზანმიმართულად ეძებს ჰელმინთოზის სიმპტომებს და მიდის პრობლემის იდენტიფიცირებისთვის სპეციალისტებთან.
ბოლო დრომდე ჰელმინთოზს ჩვეულებრივ უწოდებდნენ ღარიბთა დაავადებას, ვინაიდან ჰიგიენური უნარები ცუდად არის ჩანერგილი ამ ფენებში. თუმცა, მეცნიერების მხრიდან პრობლემისადმი მზარდი ინტერესის გამო, აღმოჩნდა, რომ ასეთი განმარტება ფუნდამენტურად არასწორია, რადგან ჭიები გვხვდება როგორც გლეხებში, ასევე პატივცემულ ბიზნესმენებში.
რატომ არის საშიში პარაზიტებთან თანაცხოვრება?
ბევრს არ ესმის, რატომ სჭირდება პარაზიტებზე ტესტირება, თუ ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები არ არის? რატომ უნდა მოძებნოთ რაიმე შეფერხება თქვენს სახელმწიფოში, თუ ისინი ხელს არ უშლიან თქვენს ჩვეულ ცხოვრების წესს? უფრო მეტიც, მოსახლეობის 8%-ს აქვს გონივრული კითხვა – რა მოხდება, თუ ადამიანმა ისწავლა თავის სხეულში პარაზიტების არსებობა? ყოველივე ამის შემდეგ, ევოლუცია არ დგას და ის, რაც ოდესღაც საზიანოდ ითვლებოდა, შეიძლება უკვე ნორმად იქცეს.
მსგავსი კითხვები არაერთხელ დაისვა და ნებისმიერი ექიმი, თუნდაც ყველაზე გამოუცდელი, იტყვის, რომ პარაზიტული ორგანიზმი განსხვავდება სიმბიონტისგან (ადამიანში მშვიდობიანად არსებული მიკროორგანიზმი, რომელიც ეხმარება, მაგალითად, საკვების უფრო ეფექტურად გადამუშავებასა და ათვისებაში. ) იმით, რომ ის უფრო მეტს იღებს, ვიდრე იძლევა. ადამიანის სხეულში პარაზიტები ძირითადად იქცევიან როგორც ძალიან არასანდო და უპასუხისმგებლო მასპინძლები:
- ჩაკეტეთ იგი ტოქსინებითა და შლაკებით;
- გაანადგუროს ბუნებრივი დაცვა (იმუნიტეტი);
- წაიღეთ საკვები ნივთიერებების უმეტესი ნაწილი;
- შინაგანი ორგანოების დაზიანება ფიზიკურ დონეზე.
ამას ჰქვია პარაზიტიზმი, ანუ არსებობა მასპინძლის სხეულში, რათა გამოიტანოს მაქსიმალური სარგებელი საკუთარი თავისთვის, მაგრამ მასპინძლისთვის სარგებლის მინიჭების გარეშე.
პარაზიტების დროული გამოვლენა ხელს უწყობს მრავალი პრობლემის თავიდან აცილებას, მათ შორის მძიმე ენდოკრინული და ჰორმონალური დარღვევების, შინაგანი ორგანოების დისფუნქციას და ფსიქიკურ აშლილობასაც კი.
რა ნიშნები ჩნდება პარაზიტებთან
ადამიანისთვის საშიში პარაზიტული სიცოცხლის ფორმების უმეტესობა ნაწლავებსა და შინაგან ორგანოებში ცხოვრობს. ისინი იშვიათად გადიან გარეთ თავდაპირველი სახით და ამიტომ, წინასწარი დიაგნოსტიკის დროს ექიმი განიხილავს მხოლოდ მათი ყოფნის გარეგნულ ნიშნებს. მათი არსებობა შეიძლება განისაზღვროს კლინიკური გამოვლინებების კომბინაციით.
შემთხვევათა 99%-ში მასპინძლის ორგანიზმი ძალადობრივად რეაგირებს სახიფათო უბანზე. ჭიებით ინფექციის სიგნალები შეიძლება იყოს სხეულის ფუნქციების სხვადასხვა დარღვევა, იმისდა მიხედვით, თუ რომელ ორგანოში ცხოვრობენ. ვინაიდან პარაზიტების ბუნებრივ ფორმაში აღმოჩენა რთულია, მნიშვნელოვანია ყურადღება მიაქციოთ შემდეგ სიმპტომებს:
- საჭმლის მომნელებელი დარღვევების უეცარი დაწყება. ყველაზე ხშირად ისინი მიუთითებენ, რომ ჰელმინთების ნაწლავურმა ფორმებმა - მრგვალი და ლენტი, ლამბლია და პროტოზოული ორგანიზმები - პარაზიტიზაცია დაიწყო. სიმპტომების ეს ჯგუფი შეიძლება გამოიხატოს უეცარი ყაბზობით ან ფაღარათით, გულისრევითა და ღებინებით, ღებინება, ცუდი მონელებით. ნაწლავის ჰელმინთოზის კიდევ ერთი ნიშანია ბუნდოვანი მუცლის ტკივილი, რომელსაც შესაძლოა არ ჰქონდეს მკაფიო ლოკალიზაცია.
- ალერგიული რეაქციები გამონაყარის სახით, კანის აქერცვლა, ლაქების გაჩენა. უმეტეს შემთხვევაში, შეუძლებელია ასეთი რეაქციის წყაროს გარკვევა, რადგან ალერგენების ტესტები უარყოფით შედეგებს აჩვენებს. და მხოლოდ მას შემდეგ, რაც პაციენტი გაივლის ტესტს ორგანიზმში პარაზიტების არსებობის შესახებ, ირკვევა, თუ რამ გამოიწვია ატიპიური იმუნური პასუხი.
- კეთილდღეობის ზოგადი გაუარესება ფებრილური პირობების სახით, დაღლილობა, ძილის ხარისხის გაუარესება. ჰელმინთოზის მსგავსი კლინიკური გამოვლინებები ვლინდება შეჭრისთანავე, ისევე როგორც მისი გახანგრძლივებული მიმდინარეობით. ვინაიდან პარაზიტების იდენტიფიცირება მყისიერად შეუძლებელია, ბევრი პაციენტი ცდილობს გაუმკლავდეს ამ უსიამოვნო მოვლენებს ხალხური საშუალებებისა და სიმპტომური მედიკამენტების დახმარებით. როგორც წესი, მათ მხოლოდ დროებითი შვება მოაქვთ.
ნიშნების გარკვეული ჯგუფი, რომლებიც თან ახლავს ჭიებით ინფექციასთან დაკავშირებულ დაავადებებს, გვხვდება მხოლოდ ქალებში. ასე რომ, მათი თმა და ფრჩხილები ხდება მოსაწყენი და მტვრევადი. კანს პარაზიტებიც აწუხებს - ფერმკრთალი ხდება, ჩნდება პუსტულები, ასაკობრივი ლაქები, აქერცვლა.
იშვიათი ქალი კოსმეტიკურ პრობლემებს ჰელმინთებს უკავშირებს. უმეტესობა ბოლოსთვის ამბობს: "ვიტამინების ნაკლებობა მაქვს, ჰორმონალური დისბალანსი მაქვს და არა ჭიები! "
თუ ოდნავი ეჭვი გეპარებათ, რომ ორგანიზმში პარაზიტები არსებობენ, როგორ იცით, კონკრეტულად რამ გამოიწვია მათი გამოჩენა? არსებობს უამრავი თვითდიაგნოსტიკის მეთოდი სახლში, ასევე ჭიების იდენტიფიცირების სპეციალიზებული გზები.
როგორ ამოვიცნოთ ჰელმინთიაზი სახლში
პაციენტების დაახლოებით 70%-ს, რომლებიც ვარაუდობენ, რომ ჰელმინთები აქვთ, არ სურთ ექიმთან წასვლა ამ პრობლემის გამო. და აქ საქმე ის არ არის, რომ ადამიანი არ ზრუნავს საკუთარ ჯანმრთელობაზე. აქამდე ხალხი ჰელმინთოზს სამარცხვინო დაავადებად მიიჩნევს, რომელიც შეიძლება მოხდეს მხოლოდ მოსახლეობის ქვედა ფენებში. თუმცა, ექსპერტები ამბობენ, რომ საკმაოდ აყვავებულ ადამიანებს შეუძლიათ შეიძინონ მზაკვრული დევნილი.
ვინაიდან ჰელმინთები უმეტესწილად ნაწლავებში სახლდებიან, მათი არსებობის ამოცნობის ერთადერთი გზა განავლის შემოწმებაა. დროში გამოცდილი ეს მეთოდი საფუძვლად დაედო ექსკრემენტების მიკროსკოპულ გამოკვლევას, რომლის დროსაც ექიმს შეუძლია აღმოაჩინოს ჭიების კვერცხები.
ეს არის ყველაზე მარტივი და იაფი მეთოდი და მისი გაკეთება შესაძლებელია სახლში. თუმცა, ეს არ მოგცემთ საშუალებას, აღმოაჩინოთ ჭიების კვერცხები მათი მიკროსკოპული ზომის გამო.
როგორ მუშაობს თვითტესტი?
არსებობს რამდენიმე წესი, თუ როგორ უნდა დადგინდეს პარაზიტების არსებობა ადამიანის ორგანიზმში ამ გზით:
- განავალი რამდენჯერმე უნდა შემოწმდეს, რადგან მატლები მუდმივად კი არ გამოდიან, არამედ პერიოდულად. ვინაიდან სხვადასხვა ტიპის ჭიები აქტიურდებიან დღის სხვადასხვა დროს, ღირს განავლის შეგროვება როგორც დილის, ასევე საღამოს ნაწილის. დილით შეგიძლიათ იპოვოთ ქინძისთავები, საღამოს კი ხშირად შეხვდებით უფრო დიდ ჭიებს - მრგვალ ჭიებს და ლენტის ჭიებს.
- ადამიანს, რომელიც ამოწმებს განავალს ჰელმინთებზე, უნდა ჰქონდეს ხელზე სამედიცინო ერთჯერადი ხელთათმანები. ჰელმინთების უმეტესობა აქტიურად გამოყოფს კვერცხებს, რომელთა მიღების შემთხვევაში შესაძლებელია ხელახალი ინფექციის პროვოცირება. მნიშვნელოვანია დაიცვათ თავი ამისგან, მაშინაც კი, თუ უკვე არსებობს ჭიებით ინფექციის სიმპტომები. გადაყარეთ ისინი ხელთათმანების გამოყენების შემდეგ და ხელები კარგად დაიბანეთ საპნით და წყლით.
- განავლის გამოკვლევისას ღირს ობიექტის გამოყენება, ვინაიდან პარაზიტების აღმოჩენა შესაძლებელია არა მხოლოდ ზედაპირზე, არამედ განავლის ცენტრშიც. ასეთი გამოყენების შემდეგ სასურველია ჯოხის ან სპატულის გადაგდება.
და ბოლოს, ყველაზე მნიშვნელოვანი წესი ჭიებისთვის განავლის თვითშესწავლისთვის. მიზანშეწონილია მასალის შეგროვება ცალკე თასში, რადგან ნაკლებად სავარაუდოა, რომ შესაძლებელი იქნება მისი განსაკუთრებული სიფრთხილით შემოწმება ტუალეტის თასში ან ქვაბში. როგორც ბოლო საშუალება, შეგიძლიათ ტუალეტის თასი დაფაროთ პლასტმასით, დაცარიელოთ მასზე და შემდეგ ყურადღებით შეამოწმოთ განავალი.
ექსპერტები გვირჩევენ მასალის მცირე ნაწილის მინაზე წასმას და შემდეგ კარგ განათების პირობებში მისი ყველა მხრიდან შესწავლას. ასე რომ, ყველაზე პატარა პარაზიტებიც კი ჩანს.
განავლის თვითგამოკვლევის შედეგი ჭიებზე
აუცილებელია ვისაუბროთ ჰელმინთოზის 100%-იან არსებობაზე, თუ შესაძლებელი იყო განავალში აღმოჩენა:
- ცოცხალი ან უმოძრაო პატარა ჭიები;
- თეთრი ან მოყვითალო ნაჭრები, რომლებიც მოხარშულ ლაფშს ჰგავს ოდნავ ტალღოვანი კიდით;
- ფრაგმენტები, რომლებიც ჰგავს ბრინჯის მარცვლებს, რომლებიც შეიძლება იყოს მობილური;
- თეთრი ან ვარდისფერი ფერის დიდი მრგვალი ჭიები.
ყველა ეს ნიშანი მიუთითებს საშიში ჭიებით ინფექციაზე, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები, უეცარი სიკვდილის ჩათვლით. მაგრამ მაშინაც კი, თუ განავალი აღმოჩნდა "სუფთა" და არსებობს ჰელმინთოზის სიმპტომები, სასწრაფოდ უნდა მიმართოთ ინფექციონისტს ან პედიატრს (თუ ბავშვში შენიშნეს ჰელმინთოზის ნიშნები).
ტესტები ჭიებზე კლინიკაში
ვინაიდან ძალიან რთულია საკუთარი თავის გარკვევა, არის თუ არა ორგანიზმში პარაზიტები და თვითდიაგნოსტიკის შედეგები არც თუ ისე ზუსტია, დიაგნოზი პროფესიონალებს უნდა მიანდო. აუცილებელ ანალიზებზე მიმართვას აკეთებს ექიმი ან ინფექციონისტი. თუ შეჭრის ნიშნები აწუხებს ბავშვს, შეგიძლიათ მიმართოთ პედიატრს.
ზუსტი დიაგნოზის დასადგენად, თქვენ უნდა გაიაროთ:
- განავლის მიკროსკოპული ანალიზი (კოპროოვოსკოპია) - სასურველია სამჯერ ერთი კვირის ინტერვალით;
- ენტერობიოზის გამოფხეკა;
- სისხლის ტესტი ELISA-სთვის - სანდო დიაგნოზის დასადგენად საკმარისია ერთჯერადი მშობიარობა;
- განავლის ანალიზი PCR - ინიშნება განავლის მიკროსკოპული გამოკვლევის ორაზროვანი შედეგების მიღებისას.
ასევე, ექიმმა შეიძლება დანიშნოს დამატებითი ინსტრუმენტული დიაგნოსტიკა. ყველაზე ხშირად ეს ხდება მაშინ, როდესაც არსებობს ეჭვი ღვიძლის პარენქიმასა და ნაღვლის სადინარებში ან სხვა შინაგან ორგანოებში ჰელმინთების არსებობაზე. ჭიების არსებობისას ტესტები დადებითი იქნება (მასალებში აღმოჩნდება პარაზიტის კვერცხები, მათი დნმ, ანტისხეულები და ანტიგენები).
დიაგნოზის შედეგების მიხედვით პაციენტს ენიშნება მკურნალობა, რომელიც თითქმის ყოველთვის შეიძლება ჩატარდეს სახლში (მრავალი პარაზიტული ინფექცია არ საჭიროებს ჰოსპიტალიზაციას). თერაპია შეიძლება საჭირო გახდეს ჭიების მატარებლის ოჯახის ყველა წევრისთვის, რადგან ამ არსებების მრავალი სახეობა ადვილად გადადის ადამიანიდან ადამიანზე.